امروزه تمامی کشورهای جهان سعی دارند که روابط تجاری خود را با یکدیگر گسترش دهند. به همین دلیل اقتصاد کشورهای زیادی به صادرات و واردات وابسته است. صادرات فولاد یکی از مهم ترین و پرسودترین مواردی است که تاجران بسیاری به دنبال آن هستند. در این مقاله قصد داریم پس از آشنایی با مفاهیم اولیه صادرات از صادرات فولاد و مزیت های آن اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم. با ما تا پایان همراه باشید.
در کشور ما ایران هم بسیاری از شرکت ها در زمینه صادرات و واردات با کشورهای دیگر در حال داد و ستد هستند. در حقیقت می توان گفت در روابط بین الملل, در هیچ دورانی به اندازه سال های اخیر تجارت اینقدر پرتکاپو و هیجان آور نبوده است.
امروزه کارهای صادرات و واردات با سرعتی زیاد در حال رشد و شکوفایی است و در این فرصت های طلایی بازار رقابت هم گرم است.
عوامل زیادی در رشد تجارت در جهان سهیم هستند از جمله:
- تاسیس سازمان تجارت جهانی
- اجرا کردن توافق های تجاری مثل پیمان تجارت آزاد آمریکای شمالی و پیمان تجارت آزاد جمهوری دومینیکن و همچنین آمریکای مرکزی و ایالات متحده
- یکپارچه شدن اقتصاد اروپا و رشد بیش از پیش بازارهای جدید مثل هند چین و ترکیه
- و …
در سال های دور فرصت های تجاری آن هم کوچک فقط به مرزهای کشورها محدود بود و تجارت بین الملل در انحصار ابر شرکت های چند ملیتی قرار داشت. اما در حال حاضر بازار بین الملل هم برای شرکت های چند ملیتی و هم برای شرکت های کوچک و تازه تاسیس, فرصت هایی برای شکوفایی و پیشرفت به وجود آورده است.
عواملی مثل اینترنت و سرعت دسترسی به اطلاعات شرکت ها و هم چنین مقرون به صرفه تر شدن فناوری های نوین همگی باعث شده است تا هم شرکت های نوپا و هم شرکت های بزرگ تر بتوانند آسان تر از گذشته وارد روابط تجاری بین المللی شوند.
صادرات در سال های اخیر
اغلب شرکت ها کارهای خود را در رابطه با تجارت بین الملل با صادرات و واردات شروع می کنند. به عبارتی صادرات به معنی فرستادن کالا به خارج از کشور با هدف فروش آن کالاها در کشور مقصد و واردات به معنی آوردن کالا از کشورهای دیگر با هدف فروش آنها در بازار داخل کشور است که هر دوی این روش ها به سرمایه نیاز دارد و اغلب ریسک زیادی ندارند.
صادرات به دو روش انجام می شود
- صادرات مستقیم
- صادرات غیر مستقیم
1 | صادرات مستقیم | صادرات مستقیم فعالیت تجاری ای است که میان صادرکننده و واردکننده انجام شده و هیچ شخص ثالثی در آن دخالت ندارد. این روش برای تجارت هایی مناسب است که در جستجوی راه هایی هستند تا فعالیت های خود را گسترش دهند. |
| 2 | صادرات غیر مستقیم | این روش نسبت به صادرات مستقیم راحت تر بوده و از راه چند واسطه در کشور تولید کننده انجام می شود. در صادرات غیر مستقیم به هزینه و تخصص زیادی احتیاج نیست و اکثر شرکت هایی که به تازگی وارد تجارت بین المللی شده اند از این نوع صادرات استفاده می کنند. |
انواع صادرات غیر مستقیم
صادرات اختصاصی
شرکت های مدیریت صادرات به شرکت هایی گفته می شوند که در هر کشور تاسیس شده و برای قسمت صادرات چند تولید کننده فعالیت می کنند و از طرف مشتریان سفارش گرفته و اقدام به معاملات صادرات می کنند.
این شرکت های مدیریتی اغلب مالکیت محصولات را در اختیار خود گرفته و همه ریسک های مربوط به تجارت آن کالا را در رابطه با بقیه کشورها می پذیرند. تا وقتی که در کارهای صادراتی تازه کار به حساب می آیید یا اینکه در کشورهای دیگر توزیع کننده و کارگذار نداشته اید, می توانید از شرکت های مدیریت صادرات کمک بگیرید.
نکته جالب این است که کارآفرینانی که علاقه ای به تولید ندارند با تشکیل شرکت مدیریتی در این زمینه می توانند وارد تجارت بین الملل شوند.
صادرات اتکایی
با این کار می توان خروج کالاهای خود را به تولید کنندگان دیگر بسپارید. در حقیقت روش اتکایی به این معنی است که کالا را در خارج کشور توزیع کرده به صورتی که محصولات ما و تولید کنندگان دیگر با همدیگر فروخته می شوند.
در این روش شرکت هایی که تولیداتشان به هم ارتباط داشته و یا تکمیل کننده همدیگر هستند ولی با هم رقیب نیستند از این روش صادراتی برای عرضه محصولاتشان استفاده می کنند.
- برای نمونه بیایید فکر کنیم که صاحب یک شرکت تولید کننده برس مو هستیم و در حال حاضر هنوز صادرات را شروع نکرده ایم اما هدف ما این است تا برس هایمان را در فرانسه بفروشیم ولی نمی خواهیم هیچ گونه ریسک و یا دردسری داشته باشیم.
- در شهر ما یک شرکت دیگر که تولیدکننده شامپو است وجود دارد. این کارخانه تولیدی همچنین صادر کننده‌ی خوش نامی است که در حال حاضر همه محصولات تولیدی در کارخانه اش را در بازار فرانسه می فروشد.
- در صادرات اتکایی ما به این شرکت تولید کننده شامپو مراجعه کرده و پیشنهاد می کنیم ارائه و فروش برس موهای تولیدی ما را در فرانسه بپذیرد.
حالا این سوال پیش می آید که چرا شرکت تولید شامپو به چنین معامله ای مایل است؟
چون در این صورت شرکت تولیدی شامپو می تواند مجموعه کامل تری از محصولات را بدون سرمایه یا با کمترین سرمایه گذاری اضافی به توزیع کنندگان بدهد.
شرکت تولید کننده شامپو از خرید برس مو و فروش آنها با قیمتی گران تر یا دریافت حق الزحمه فروش از ما سود می برد.
انواع صادرات مستقیم
در روش مستقیم, صادرات محصولاتمان را خودمان انجام می دهیم. شرکت ها اغلب بعد از مدتی فعالیت در زمینه صادرات غیر مستقیم و کسب اطلاعات و تجربه کافی به سراغ صادرات مستقیم می روند.
اگر علاقه مند به صادرات مستقیم هستید باید یکی از سه روش زیر را انتخاب و دنبال کنید؛
1. صادرات با استفاده از یک کارگذار
کارگزار شرکتی است که نقش واسطه را ایفا کرده و شما برعکس شرکت مدیریت صادراتی, مالکیت کالا را در اختیار ندارید.
در هر کشور و بازار تجاری کارگزاری تعیین می شود و آن کارگزار کارهای مربوط به سفارش گیری را انجام می دهد. این در صورتی است که تبادل کالا و پرداخت مبلغ آن بین شما و خریدار در کشوری دیگر به صورت مستقیم صورت می پذیرد.
2. صادرات با انتصاب توزیع کننده
یکی دیگر از روش های صادرات مستقیم روشی است که توزیع کننده ای را انتخاب می کنید. بر مبنای این روش می توان در کشورهای دیگر نیز یک توزیع کننده انتخاب کنید.
توزیع کننده ها محصولات را خریده و مالکیت را در اختیار می گیرند و به نمایندگی از شما به خریداران خدمات ارائه می کنند.
3. صادرات با راه اندازی دفتر فروش در خارج از کشور
راه اندازی دفتر فروش در خارج از کشور از دیگر روش های جا افتاده و مورد استقبال در زمینه صادرات مستقیم است.
با تاسیس دفتر و اجاره انبار در خارج از کشور می توانید محصولات را به دست خریداران برسانید. این روش صادرات مستقیم دقیقا مثل این است که به دفترتان در خارج کشور کالا صادر کنید.
صادرات فولاد ایران و چشم انداز صنعت فولاد تا ۱۴۰۴
کارخانجات فولاد در ایران طی ماه های گذشته حدود شش میلیون و سیصد و هفتاد هزار تن محصولات را از کشور خارج کرده اند.
این محصولات شامل موارد زیر می شوند:
- لوله فولادی و اتصالات
- شمش و محصولات نهایی
- ورق های گالوانیزه
- ورق نورد سرد و گرم
- مفتول
- میله نورد گرم
ارزش تقریبی این فراورده ها در حدود دو میلیارد و سیصد و چهل میلیون دلار بوده است.
صنایع فولاد ایران به چه کشورهایی صادر می شود؟
کشورهای اندونزی، ایتالیا، امارات، افغانستان، مصر، عمان, عراق، تایوان، ترکیه، هند، سودان، اردن، بلژیک و اسپانیا و … کشورهایی هستند که محصولات فولادی ایران به آنها صادر می شود.
طبق آمار 94 درصد فرآورده های فولادی کشورمان به کشورهایی که در بالا ذکر شد صادر می شود.
مطابق با برنامه‌ریزی‌های صادرات فولاد قرار شده است؛
- تا آخر سال ۱۴۰۰ حدود هشت میلیون تن با ارزش تقریبی سه و چهار دهم میلیارد دلار فولاد از ایران صادر شود.
- همچنین طبق برنامه‌ریزی‌ها تا سال ۱۴۰۱ باید نه و نیم میلیون تن با ارزش تقریبی سه و هشت دهم میلیارد دلار فولاد صادر شود.
- در سال ۱۴۰۲ حدود 14 میلیون تن با ارزش تقریبی پنج و شش دهم میلیارد دلار فولاد صادر خواهد شد.
- مطابق با چشم انداز سال ۱۴۰۴ تولید حدود پنجاه و پنج میلیون فولاد پیش بینی شده است. از مقدار پنجاه و پنج میلیون تن تولیدی فولاد حدود سیزده الی پانزده میلیون تن وارد چرخه صادراتی می‌شود. این چشم انداز برای آنکه جامه‌ی عمل بپوشد حتماً باید مطابق با واقعیات پیش برود و در غیر این صورت در حد یک آرزو باقی می ماند.
- در حال حاضر تولیدات فولادی ایران در بهترین صورت می‌تواند به حدود ۲۰ میلیون تن در سال برسد.
بزرگترین رقیب ایران در صادرات فولاد
چین بزرگترین رقیب ایران در صادرات فولاد است. این کشور پنجاه و دو واحد تولیدی فولاد دارد و سالیانه حدود هشتصد و بیست و دو میلیون تن فولاد تولید می کند. وقتی این دو رقم را با هم مقایسه می کنیم به نسبت یک به چهل می رسیم.
با این مقایسه می فهمیم که ایران برای اینکه بازار صادراتی خودش را در منطقه در برابر این غول اقتصادی حفظ کند باید هزینه کند. همچنین ایران نباید نگاه سوداگری ریالی داشته باشد.
اضافه بر این تولیدات فولاد در هر واحد چینی به طور متوسط حدود دوازده میلیون تن است که مطابق با این تولید مبلغ مصرفی تولیدات در چین به شدت در حجم های زیاد سرشکن می شود.
رقابت در قیمت های “اِف اُ بی” و “ای ایکس – وُرک” تقریبا خیلی سخت است. اما مزیت این موضوع برای پیدا کردن مشتری های منطقه که بتوان با حجم کم نیاز بازار آنها را به شکل زمینی و یا با شناور کوچک ترمیم‌کرد, وجود دارد.
(EXW (EX-works-named place و F.O.B انواع روش های حمل و نقل بین المللی هستند. برای مثال F.O.B تحویل بار روی عرضه کشتی(حمل دریایی) است یا EXW تحویل در محل مورد نظر است که در شرایط عادی برای خریدار و وارد کننده ارزان ترین و بهترین روش است.
در سالی که گذشت خاورمیانه از لحاظ تولیدات و مصارف فولاد رشد سریعی داشته است. البته چالش هایی هم داشت با این حال سرمایه گذاری هایی که در قبل صورت گرفته بود با موفقیت به نتیجه رسید و تولیدات فولاد به رشد خودش هم ادامه داده است.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه‌ی بیشتر؛ تاریخچه فولاد ایران
نگاه صادراتی در بازارهای رقابتی
برای اینکه بتوان در بازارهای بین المللی مشتریان خود را حفظ کرد، لازم است که برای این محصولات بازارسازی انجام شود.
یعنی لازم است که تولیدکنندگان فولاد ایرانی به جای اینکه در ایران با یکدیگر به رقابت بپردازند به فکر کشف بازارهای جدید بین المللی باشند.
با این کار می توان با تولیدکنندگان کشورهای دیگر رقابت کند، نه با تولید کنندگان داخلی.
مطابق با استاندارد های جهانی بیست و پنج درصد از همه تولیدات می‌تواند به صادرات معطوف شود.
با توجه به شرایطی که ذکر شد در سال ۱۴۰۴ پیش بینی می شود که ظرفیت تولیدی پنجاه و پنج میلیون تن به حدود سیزده تا پانزده میلیون تن سهم صادراتی به شرکت‌های فولادی اختصاص یابد.
این اندازه صادرات در شرایطی که بازارهای داخلی در رکود به سر می برند به دست می آید ولی با رونق گرفتن بازارهای داخلی این اندازه خروج محصولات هم امکان دارد از بین برود و جبران این اتفاقات بسیار سخت خواهد بود. دلیلی سختی آن است که, وارد شدن دوباره به بازاری که رها شده است بسیار سخت و پیچیده است.
در حال حاضر با وجود ظرفیت تولید محصولات فولادی در کشور می توان به ادامه دار بودن پویایی صنعتی مثل فولاد و حضور در بازارهای بین المللی امیدوار بود. اما باید یک استراتژی نوین برای حفظ بازارهای فعلی صورت بپذیرد.
با این وجود می توانیم امیدوار باشیم که صنایع فولاد با حضور پر رنگ خود در بازار های بین المللی می تواند از تکنولوژی جهان برای تولیدات بهتر بهره مند شوند.